การสูญพันธุ์ใหญ่ครั้งที่หก ที่ไม่อยู่ในแผนยุทธศาสตร์ชาติ

ภาษาอังกฤษ มีศัพท์คำหนึ่งฟังแล้วชวนขนลุก

ผู้สนใจธรรมชาติรู้จักดี คือ คำว่า Mass Extinction

แปลเป็นไทยว่า การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่

การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ คือปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ เมื่ออุบัติขึ้นแล้ว คือหายนะจริง

ทำให้สิ่งมีชีวิตบนโลกใบนี้ พืช สัตว์ แทบทุกชนิดต้องสูญพันธุ์ไปพร้อม ๆ กัน

หรือในเวลาอันไล่เลี่ยกัน

 

คือเมื่อเกิดขึ้นมาแล้ว แทบจะล้างโลกกันทีเดียว
ที่ผ่านมาประมาณ 4,500 ล้านปี ของอายุของโลกใบนี้

ผ่านการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่มาแล้วห้าครั้ง

 

ครั้งแรกเกิดเมื่อประมาณ 450 ล้านปีในปลายยุคออร์โดวิเชียน

สิ่งมีชีวิตส่วนใหญ่อยู่ในน้ำ สูญพันธุ์ไป 60-70 เปอร์เซนต์

สาเหตุจากเป็นยุคน้ำแข็งปกคลุมทั่วโลก น้ำทะเลกลายเป็นก้อนน้ำแข็งยักษ์

และลดระดับลงไปร่วมร้อยเมตร

 

ครั้งที่สองเกิดเมื่อ 360 ล้านปี ยุคปลายเดโวเนียน

สายพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตในน้ำหายไป 70 เปอร์เซนต์

ปะการังแทบเกลี้ยง สาเหตุคาดว่ามาจากการเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศ

 

เหตุครั้งที่สามถือว่าร้ายแรงที่สุด เกิดตอนสิ้นยุคเพอร์เมียนประมาณ 250 ล้านปี

ได้ฉายาว่า เป็นมารดาแห่งการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่

ชนิดพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตหายไปถึง 97 เปอร์เซนต์

โดยเฉพาะแมลงยักษ์และหอยไทโรไบค์

สาเหตุมาจากการระเบิดของภูเขาไฟยักษ์ในไซบีเรีย

หรืออุกาบาตชนโลก ทำให้เกิดวิกฤติโลกร้อน

 

ครั้งที่สี่เกิดในสมัยจูแรสสิกเมื่อ 200 ล้านปี

ภูเขาไฟใต้น้ำระเบิดครั้งใหญ่ตอนกลางของมหาสมุทรแอตแลนติก

เกิดภาวะโลกร้อน สายพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตครึ่งหนึ่งหายไป

และทำให้ไดโนเสาร์แพร่พันธุ์ครองโลก

การสูญพันธุ์ครั้งที่ห้า น่าจะเป็นที่รู้จักของคนมากที่สุด

เกิดในยุคครีเตเชียส เมื่อ 65 ล้านปีก่อน จากอุกาบาตชนโลกบริเวณอ่าวเม็กซิโก

ทำให้ไดโนเสาร์สูญพันธุ์ทันที

 

นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า การสูญพันธุ์ตามธรรมชาติเป็นส่วนหนึ่งของการวิวัฒนาการ

เพราะเปิดโอกาสให้สิ่งมีชีวิตใหม่ ๆ เกิดขึ้นได้
อาทิ หากไดโนเสาร์ผู้เคยครองโลกมาหลายร้อยล้านปีไม่สูญพันธุ์

สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมและมนุษย์

ก็จะไม่มีโอกาสแจ้งเกิดมาเป็นเจ้าโลกนี้แทนได้

 

ปัจจุบันนี้ โลกกำลังก้าวสู่การสูญพันธุ์ใหญ่ครั้งที่หก

สาเหตุหลักไม่ได้มาจากธรรมชาติ

แต่มาจากน้ำมือของมนุษย์เป็นส่วนใหญ่
ที่น่าตกใจคือ การสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตครั้งนี้

มีอัตราการทำลายล้างสูงมากกว่าในอดีตถึงหนึ่งพันเท่า

สาเหตุมาจากคือการไล่ล่าของมนุษย์ การทำลายป่า

และปัญหามลพิษโลกของเรากำลังก้าวสู่ยุคการทำลายล้าง

ที่จะทำให้สิ่งมีชีวิตทั้งสัตว์และพืช อย่างน้อย 3 ใน 4 ที่มีอยู่ทั้งหมด

ต้องสูญพันธุ์และหายไปจากโลกใบนี้

 

นายเฮร์ราลโด เซบัลลอส นักนิเวศแห่งสถาบันชีววิทยาแห่งเม็กซิโก

ศึกษาสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม สัตว์ปีกสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ

และสัตว์เลี้อยคลาน จำนวนทั้งสิ้น 27,600 สายพันธุ์

พบว่า สิ่งมีชีวิตเหล่านี้ มีจำนวนลดลงอย่างรวดเร็ว

ในช่วงเวลาเพียง 40 ปีที่ผ่านมา

มนุษย์ทำลายสิ่งมีชีวิตจนสูญพันธุ์ไปจากโลกนี้ไปถึงร้อยละ 50

นั่นหมายความว่าก่อนจะเข้าสู่ศตวรรษที่ 22

โลกของเราอาจไม่มีสิ่งมีชีวิตหลงเหลืออยู่ นอกจากมนุษย์

 

ต้นเหตุปัญหาสำคัญที่สุด

คือการเพิ่มประชากรของมนุษย์และการผลิตที่มากเกินไป

จนทำให้มีการบุกรุกพื้นที่ป่าเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
ปัจจุบันป่าไม่ต่ำกว่าร้อยละ 40

กลายเป็นพื้นที่ทางเกษตรไปหมดแล้ว

พื้นที่อาศัยของสัตว์ก็น้อยลงตามไปด้วย

 

เรากำลังเดินเข้าสู่การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ครั้งที่ 6

สิ่งมีชีวิตนับพันล้านตัวกำลังจะหายไป

และมนุษย์อาจจะสูญพันธุ์ไปด้วยจากสภาพแวดล้อมที่ไม่สามารถมีชีวิตอยู่ต่อไปได้

ปัจจุบัน สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำสูญพันธุ์ไป 41 เปอร์เซ็นต์

สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมสูญพันธุ์ไป 26 เปอร์เซ็นต์

และอีก 50 ปี ข้างหน้า สิ่งมีชีวิต 70 เปอร์เซนต์จะสูญพันธุ์ไป

และอวสานของมนุษย์อาจมาเยือนเร็วกว่าที่คิด

 

ล่าสุดหลายแห่งทั่วโลกได้เกิดปัญหาผึ้งในธรรมชาติหายไป

ซึ่งเป็นวิกฤติที่ไม่มีใครสนใจ

เพราะผึ้งเป็นตัวหลักในการผสมพันธุ์เกสรดอกไม้

หากพืชผลทางการเกษตรที่ใช้ผึ้งเป็นตัวขยายพันธุ์หายไป

อะไรจะเกิดขึ้นกับอาหารของโลก

 

เช่นเดียวกัน มีการพบว่าน้ำทะเลมีปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เพิ่มขึ้น

ทำให้น้ำทะเลหลายแห่งมีค่าเป็นกรดสูง

สาหร่ายบางชนิด ที่เป็นอาหารปลาเริ่มหายไป

หากอาหารปลาหายไป

อะไรจะเกิดขึ้นกับปลาทะเลที่เป็นอาหารหลักของมนุษย์

 

หายนะมารอเราอีกไม่นาน

นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกแทบจะไม่เห็นสัญญาณบวกชัด ๆ อันใด

จากรัฐบาลหรือบริษัททั่วโลก

ที่จะช่วยชะลอการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่นี้

 

การสูญพันธุ์ใหญ่ครั้งที่หกมาเยือนอย่างมิอาจหลีกเลี่ยง

แต่ไม่อยู่ในแผนยุทธศาสตร์ชาติแน่นอน