เชียงดาว

หลายปีก่อน เราสองสามีภรรยาได้ซื้อที่ดินผืนหนึ่งในอำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ เป็นผืนนาที่ชาวนาแถวนั้นใช้ปลูกข้าวมานานหลายสิบปี โดยใช้ปุ๋ยเคมี ยาฆ่าหญ้า ยากำจัดหอย ฯลฯ ด้วยความเคยชิน เหมือนกับเกษตรกรทั่วไปในบริเวณนั้น ผืนนาแห่งนี้สะสมสารเคมีมานานแล้ว แถมยังทำนาปีละ 2 ครั้ง เรียกได้ว่าผืนดินแถวนั้นหากเป็นคนก็แทบไม่ได้พักผ่อนเลย ถูกใช้งานหนักตลอด ดูดเอาแร่ธาตุขึ้นมาตลอด และโดนรถแทรกเตอร์ไถนากดทับดินให้แน่นไปเรื่อยๆ เราซื้อที่นาผืนนี้ในสภาพที่เรียกว่าคุณภาพดินไม่ค่อยเหมาะสมกับการเพาะปลูกมากนัก เราแบ่งพื้นที่บางส่วน ขุดเป็นหนองน้ำ ทำเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำ ตั้งชื่อว่า ทุ่งน้ำนูนีนอย เพื่ออนุรักษ์ให้เป็นที่อยู่ของพืชน้ำท้องถิ่นและนกหลากหลายชนิด อีกส่วนหนึ่งเก็บเป็นพื้นที่นาปลูกข้าว

หากคุณเป็นคนช่างสังเกต เวลาอยู่บนเครื่องบิน ก่อนเครื่องจะแล่นลงจอดในจังหวัดที่มีปัญหาเรื่องหมอกควันพิษ โดยเฉพาะทางภาคเหนือและภาคอีสานของประเทศช่วงนี้ ลองมองออกไปนอกหน้าต่าง สิ่งที่เห็นชัดเจนคือ เส้นแบ่งชัดเจนระหว่างท้องฟ้าใสกับหมอกควันพิษสีเทาที่ปกคลุมพื้นที่เบื้องล่าง