ความตกต่ำของภาพลักษณ์ของทหาร

พลันที่จดหมายลงวันที่ 19 กรกฎาคม 2564 จากกองพิธีการ กรมสารบรรณทหาร กองบัญชาการทหารสูงสุด ส่งไปถึงสภากาชาดไทย เรื่อง ขอรับการสนับสนุนวัคซีน “โมเดอร์นา” (Moderna) ให้กับกำลังพลและครอบครัว ถูกเปิดเผยออกมาในโลกออนไลน์  เสียงวิพากษ์วิจารณ์ก็ดังกระหึ่มภายในเวลาไม่นาน

ตอนแรก หลายคนคิดว่าเป็น fake news แต่สุดท้ายเมื่อมีการตรวจสอบ ทางการก็ยอมรับว่า “ ไม่ใช่เอกสารปลอม แต่ไม่ใช่เอกสารทางการ “  เพราะผู้ส่งไม่มีอำนาจหน้าที่ส่งหนังสือไปส่วนราชการภายนอก

“ไม่ใช่เอกสารปลอม แต่ไม่ใช่เอกสารทางการ”  กลายเป็นไวรัล ไม่ต่างจากคำว่า “ไม่ใช่น้ำท่วม แต่เป็นน้ำรอระบาย”

ไม่มีใครทราบว่า หากจดหมายฉบับนี้ไม่ถูกเปิดเผยออกมาในที่สาธารณะ จะเกิดอะไรขึ้นกับวัคซีนโมเดอร์นา ที่มีจำนวนจำกัดและคนจำนวนมากต้องการ ยอมเสียเงินซื้อ มากกว่าวัคซีนที่ทางการจัดหาให้

แต่สิ่งที่ตามมาคือ ภาพลักษณ์ของทหารที่ย่ำแย่อยู่แล้ว ตั้งแต่การทำรัฐประหารเมื่อเจ็ดปีก่อน พลอยตกต่ำลงอีก เพราะนี่คือการเล่นกับความเป็นความตายของประชาชนทั้งประเทศ

ตอกย้ำถึงความเป็นอภิสิทธิ์ชนของทหาร ที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องหลังการทำรัฐประหารในปีพ.ศ. 2557  และความตกต่ำของภาพลักษณ์ทหาร

การนั่งเก้าอี้บอร์ดรัฐวิสาหกิจ

สามปี ภายหลังการรัฐประหาร และคสช.เข้าบริหารประเทศ ปรากฏว่า รัฐวิสาหกิจจำนวน 40 แห่งมีนายทหารได้เข้าไปมีตำแหน่งเป็นกรรมการในบอร์ดถึง 80 คน  เพิ่มขึ้นเกือบ 100% ก่อนปี2557 และในจำนวนนี้ มีนายทหารเป็นประธานบอร์ด ไม่ว่าจะยังรับราชการอยู่หรือเกษียณอายุราชการแล้ว ถึง 16 แห่ง จากเดิม 3 แห่ง หรือมากกว่า 5 เท่าตัว

นอกจากนี้ ทหารบางคนนั่งในบอร์ดรัฐวิสาหกิจมากกว่า 1 แห่ง บางคนยังเป็นสมาชิกวุฒิสมาชิกหนึ่งใน 250 คน

ในปี พ.ศ. 2562 คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ได้เผยแพร่บัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินของกรรมการในรัฐวิสาหกิจจำนวนหลายราย โดยนายทหารบางคน รับเงินค่าตอบแทนจากการเป็นกรรมการบอร์ดรัฐวิสาหกิจและบริษัทที่กระทรวงการคลังถือหุ้นใหญ่หลายแห่ง มีรายได้รวมกันมากกว่า สิบล้านบาทต่อปี 

เรียกได้ว่า นายพลหลายคนที่เคยรับราชการมีเงินเดือนร่วมแสนบาท รวยอู้ฟู้ขึ้นทันตาเห็นในช่วงที่ทหารเรืองอำนาจ

งบประมาณกระทรวงกลาโหมเพิ่มขึ้น

ภายหลังการรัฐประหารปี 2557 งบกระทรวงกลาโหมได้รับการจัดสรรเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง  อาทิ ปี 58 ได้งบ 1.92 แสนล้านบาท  งบกระทรวงกลาโหม ปี 61 ได้ 2.22 แสนล้านบาท

 มีการจัดซื้ออาวุธสงครามอย่างต่อเนื่อง อาทิเรือดำน้ำ ปืนใหญ่ รถถัง รถหุ้มเกราะ เฮลิคอปเตอร์ ฯลฯ  โดยเฉพาะการจัดซื้อเรือดำน้ำสามลำของกองทัพเรือจากประเทศจีน ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักถึงความจำเป็นและความเหมาะสม แต่สุดท้ายรัฐบาลทหารก็ไม่สนใจ เดินหน้าจัดซื้อจนสำเร็จ  ท่ามกลางข่าวลือเรื่องเงินทอนใต้โต๊ะ

 สำหรับปีงบประมาณ 2565  งบประมาณกระทรวงกลาโหมถูกปรับลดลงเนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด และการจัดเก็บภาษีไม่เข้าเป้า ทำให้เหลือ  203,282 ล้านบาท ยังมากกว่างบประมาณของกระทรวงสาธารณสุข 50,000ล้านบาท

แต่ที่เป็นข่าวสร้างความไม่พอใจให้กับผู้คนจำนวนมากในสถานการณ์โควิดระบาดหนัก เมื่อกองทัพเรือเดินหน้าเสนอ จัดซื้อเรือดำน้ำลำที่ 2-3 มูลค่ากว่า 2.2 หมื่นล้าน ในงบประมาณปี 2565 จนเมื่อได้รับการวิจารณ์หนัก ทางรัฐบาลจึงยอมถอนเรื่องทันที

หน่วยงานปฎิบัติการจิตวิทยา หรือ IO

ภายหลังการรัฐประหาร เครื่องมือสำคัญของฝ่ายรัฐบาลในการสู้กับกลุ่มคนที่ไม่เห็นด้วยกับรัฐบาล คือหน่วยงานหลายแห่งที่ทำงานเผยแพร่ข่าวสาร หรือ  IO หรือ ‘Information Operation’ คือ ปฏิบัติการข้อมูลข่าวสาร เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือ และใส่ร้ายป้ายสี ปลุกปั่นยุยง ฝ่ายตรงกันข้าม ที่มีมาตั้งแต่อดีตในสมัยสงครามเย็น

ที่ผ่านมา มีข่าวออกมาเรื่อย ๆ ว่า บรรดา IO ที่แฝงเข้ามาในสื่อโซเชียลต่าง ๆ ไม่ว่า facebook หรือ twitter โดยมีบทบาทในการตอบโต้ผู้ที่ไม่เห็นด้วยกับรัฐบาล ตั้งแต่คนทั่วไปจนถึงสส.พรรคฝ่ายค้าน  น่าจะเป็นหน่วยทหารบางแห่งที่มาทำภารกิจนี้โดยตรง แต่ก็ได้รับการปฏิเสธจากกองทัพมาตลอด

จนกระทั่งเมื่อเดือนตุลาคม 2563 ทาง Twitter ได้ออกมาแถลงข่าวว่า ขณะนี้ได้ระงับบัญชีผู้ใช้งานที่มีความเชื่อมโยงเกี่ยวกับปฏิบัติการข้อมูลข่าวสาร (Information Operation: IO) ในประเทศไทย โดยละเมิดนโยบายการใช้งานของทวิตเตอร์  และได้ระงับการใช้งานบัญชีไอโอทุกบัญชีเรียบร้อยแล้ว จากการตรวจสอบทางเครือข่าย พบเป็นบัญชีที่มีความเกี่ยวข้องกับกองทัพบก จำนวน 926 บัญชี

แม้กองทัพบกจะออกมาปฏิเสธและแก้ตัวว่าเป็นบัญชี เพื่องานเทิดทูลสถาบันพระมหากษัตริย์ การช่วยเหลือและแจ้งเตือนประชาชน  การใช้เป็นช่องทางชี้แจงข่าวบิดเบือน เพื่อสร้างความเข้าใจ กับประชาชนโดยตรง แต่ก็ดูจะฟังไม่ขึ้น ว่า ทำไมกองทัพถึงเอาเงินภาษีมาทำงานต่อสู้กับประชาชนด้วยกันเอง

ความตกต่ำของภาพลักษณ์ของทหาร ยังไม่รวมข่าวการเสียชีวิตของพลทหารหลายคนอย่างลึกลับในค่ายทหาร ที่ดูเหมือนมีบาดแผลจากการถูกซ้อมทำร้ายอย่างหนักจนเสียชีวิต

โดยเฉพาะ กรณี”จ่าคลั่ง”สาดปืนเข้าใส่ชาวบ้านที่จังหวัดนครราชสีมา จนมีผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บจำนวนมาก และคำพูดของผบ.ทบ.ที่เป็นการปัดความรับผิดชอบของกองทัพ ว่า “วินาทีที่ลั่นไกสังหารประชาชน เขาคืออาชญากร ไม่ใช่ทหารอีกต่อไปแล้ว”

เมื่อมีสถานการณ์การระบาดของเชื้อโควิดในปีพ.ศ. 2563 และรัฐบาลห้ามจัดงานที่มีการรวมตัวกัน  แต่กองทัพบกได้เปิด“ไฟเขียว”ให้มีการจัดมวยนัดสำคัญที่สนามมวยลุมพินี กระทั่งกลายเป็นคลัสเตอร์ แหล่งแพร่เชื้อไวรัสอย่างมโหฬาร สะท้อนความเป็นอภิสิทธิ์ชนของกลุ่มทหารอีกครั้ง

และเมื่อมีการประกาศรายชื่อสมาชิกวุฒิสภาจำนวน 250 คน  ที่ได้รับการแต่งตั้งทั้งหมด มีนายทหารและตำรวจรวมกัน 104 คน ในจำนวนนี้มีน้องชายพล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี คือ พล.อ. ปรีชา จันทร์โอชา น้องชายพล.อ. ประวิตร วงษ์สุวรรณ คือพล.ร.อ. ศิษฐวัชร วงษ์สุวรรณ  ท่ามกลางกระแสกดดันว่า สว.เหล่านี้ไม่มีประโยชน์อะไร  นอกจากคอยค้ำบัลลังก์ของพรรคพวกทหารด้วยกัน

ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา คำพูดที่ว่า “ #ทหารมีไว้ทำไม”   “#เป็นทหารได้อะไรมากกว่าที่คุณคิด” จึงระบาดหนักในหมู่คนทั่วไป

ไม่นานมานี้ ผู้เขียนเคยคุยกับเพื่อนนายทหาร เขาเล่าว่า ทหารอาชีพในกองทัพหลายคนเริ่มรู้สึกว่า การที่นายทหารรุ่นพี่นำกองทัพไปทำรัฐประหารและยุ่งเกี่ยวการเมืองมาหลายปี  พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า

บ้านเมืองไม่ได้สงบอย่างที่คิด และทหารก็ไม่มีความสามารถในการปกครองประเทศให้สงบได้จริง ๆ

กองทัพที่มีหน้าที่ดูแลความมั่นคง

ก็พบว่าความมั่นคงในประเทศมีปัญหาเพิ่มขึ้น   เพราะผู้คนแตกแยกแบ่งเป็นฝักเป็นฝ่ายกันหนักขึ้น

การที่ทหารมายุ่งการเมือง

เอาเข้าจริง ผลประโยชน์ได้กับนายทหารที่เข้ามายุ่งการเมืองไม่กี่กลุ่ม

ขณะที่ภาพลักษณ์ในสายตาประชาชนตกต่ำลงเรื่อยๆ  โดยเฉพาะในช่วงโควิดระบาดหนัก

ทางที่ดีกองทัพควรถอยห่างจากการเมืองให้มากที่สุด

เพราะยิ่งเข้าสู่วงจรอำนาจการเมือง ความมั่นคงของชาติยิ่งไม่ปลอดภัย

กลับเข้ากรมกอง เป็นทหารอาชีพจริง ๆ

เพราะนี่คือการสร้างภาพลักษณ์ของทหารได้ดีที่สุด