Hafez กวีผู้ยิ่งใหญ่กว่านักการเมือง

 

คงมีไม่กี่ประเทศบนโลกนี้ ที่มีสุสานของกวี ยิ่งใหญ่พอ ๆกับสุสานผู้นำประเทศ

Shiraz เป็นเมืองโบราณของอาณาจักรเปอร์เซียมาร่วม สี่พันกว่าปี

เคยเป็นเมืองหลวงเก่าของประเทศอิหร่าน

ในสมัยราชวงศ์ซานด์ระหว่างปีค.ศ. 1750-1800

คนทั่วไปอาจได้คุ้นเคยกับคำว่า ชิราซ Shiraz

ในฐานะองุ่นพันธุ์เลิศรสที่นำมาผลิตไวน์พันธุ์ Shiraz มีเปลือกสีม่วงแดงจัด มีสารแทนนินสูง

ทำให้ไวน์มี body หนักแน่น  เมืองนี้คือแหล่งกำเนิดองุ่นพันธุ์นี้

แม้ว่าปัจจุบันจะไม่ได้มีการผลิตไวน์แล้ว

 

เมื่อปลายเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา ผู้เขียนแวะมาเมือง shiraz ไม่ได้มาชิมองุ่น

แต่ตั้งใจมาคารวะสุสานกวีเอกนามอุโฆษของชาวอิหร่าน นาม ฮาเฟซ (Hafez)

ฮาเฟซ เป็นคนเมือง ชิราซ เกิดและตายที่นี่ (ค.ศ.1315-1390)

ตลอดชีวิตของท่านได้แต่งบทกวีไว้จำนวนมาก

ผลงานของเขาประกอบด้วยวรรณกรรมชุดของเปอร์เซีย (Diwan)

เป็นบทกวีที่ได้รับการยกย่องว่างดงาม  ไพเราะ คมคาย มีความหมายลึกซึ้งกินใจ

ทั้งตัวท่านเองยังครองตัวได้เป็นแบบอย่างให้กับคนทั่วไป แม้จะไม่ได้เป็นนักบวช

จนได้รับการยกย่องเป็นกวีเอกของอิหร่าน

 

“ปลูกพฤกษาแห่งมิตรภาพไว้

ซึ่งความปรารถนาแห่งหัวใจนั้นนำไปสู่ผล

ถอนทึ้งพุ่มไม้แห่งความเป็นศัตรูขึ้นมา

 ซึ่งมันนำความยุ่งยากลำบากนับไม่ถ้วนมาให้”

 

คนอิหร่านอาจไม่รู้จักชื่อกษัตริย์ทุกคน

แต่สำหรับกวีเอกคนนี้ คนอิหร่านทุกคนรู้จักดี

แม้ท่านจะตายไปหลายร้อยปีแล้ว

แต่ความนิยมบทกวีของฮาเฟซยังคงต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน

รวมไปถึงประเทศอัฟกานิสถาน และทาจิกิสถาน

 

กล่าวกันว่า บ้านทุกหลังในอิหร่าน จะมีหนังสือสองเล่ม

เล่มแรกคือคัมภีร์อัลกุรอาน ของชาวมุสลิม

เล่มที่สองคือ บทกวีของฮาเฟซ

 

หากช่วงใดใครมีปัญหาชีวิต

พวกเขาจะหยิบบทกวีของท่านมาอ่าน

บทกวีของท่านช่วยได้เสมอ

 

ชาวอิหร่านปรึกษาฮาเฟซทุกเมื่อที่ต้องการ

โดยเฉพาะในช่วงเทศกาลสำคัญของชาวอิหร่าน โนรูซ (Norooz) ซึ่งเป็นปีใหม่ของอิหร่าน

 

เมื่อคนอิหร่านมีปัญหาชีวิต เขาจะอ่านคัมภีร์อัลกุรอาน สองบท เพื่ออวยพรให้กับฮาเฟซ

แล้วจึงเปิดหนังสือของท่านหน้าในหน้าหนึ่ง

ข้อความในหนังสือหน้านั้นจะเปิดเผยคำตอบในการแก้ปัญหาชีวิต

ฮาเฟซ  ไม่ใช่แค่กวีธรรมดา ลุ่มลึก แต่อ่านง่าย คนธรรมดาเข้าถึงได้

และชี้ทางสว่างให้กับผู้คนได้เสมอ

คนอิหร่านมาเมืองชีราซ ส่วนใหญ่ตั้งใจมาคารวะสุสานท่านผู้นี้

 

สุสานของฮาเฟซ มีขนาดใหญ่พอควร เมื่อเดินเข้าไป

จะเห็นบ่อน้ำเป็นทางยาวสองข้างขนาบด้วยพุ่มดอกกุหลาบตลอดแนว

มีการปลูกต้นไม้ให้ภายในร่มรื่นย์ ตามสไตล์ของการแต่งสวนแบบเปอร์เซีย

 

ชิราซเป็นเมืองแห่งดอกกุหลาบ แม้กระทั่งชื่อ กุหลาบ ก็มาจากคำว่า

โกหลับ ของภาษาเปอร์เซีย แปลว่า น้ำดอกไม้

 

เมื่อเดินไปสุดบ่อน้ำ จะเห็นโดมขนาดใหญ่ ข้างในเป็นสุสานทำด้วยหินอ่อน

สีขาวปนเขียวทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า

แต่ละวันสุสานของท่านจะมีผู้คนมาเยี่ยมคำนับมากมาย

 

ผู้เขียนเห็นคนอิหร่านหลายคน เอาบทกวีของท่านมานั่งอ่านต่อหน้าสุสาน

มีการเปิดบทเพลงที่ประพันธ์โดยบทกวีของท่านภายในสุสาน

 

คนอิหร่านจะเข้าคิวต่อแถวมาแตะแท่นหินอ่อน สวดมนต์ให้ท่านด้วยความสงบ

ดูแล้วขนลุก รู้สึกได้ถึงความยิ่งใหญ่ของกวีเอกท่านนี้

 

ทุกวันนี้ในประเทศอิหร่าน  ฮาเฟซ กลายเป็นกวีเอกที่ได้รับการเทิดทูนมากขึ้น

บทกวีของเขาไม่เคยล้าสมัย

 

สำหรับชาวอิหร่านแล้ว คำว่า กวี มีความหมายใกล้เคียงกับ ปัญญา

 

นั่นหมายความว่า กวีคือผู้นำทางปัญญา ชี้ทางสว่าง

มีอิทธิพลทางความคิดและจิตใจต่อประชาชน

 

ประเทศนี้จึงยกย่องกวีมากกว่านักการเมือง

นักการเมืองผ่านมาแล้วผ่านไป  แต่กวีผู้ยิ่งใหญ่อยู่ในใจของประชาชนเสมอ

 

เพราะบทกวีอันทรงพลังล้วนเป็นอมตะเสมอ

ไม่ต่างจากคำสอนของศาสดาสำคัญของโลก

 

แม้เวลาจะ ผ่านไปนับพันปี ยังมีคนอ่านเสมอ

เป็นบทกวีที่ไม่ตายไปจากความทรงจำของผู้คน

 

ชีวิตของกวีเอกจึงมีผู้คนศรัทธาเสมอ

ดังนั้นจึงไม่แปลกใจที่มีคนกล่าวว่า

อิหร่านได้ส่งมอบของขวัญดีงามให้แก่ชาวโลกสามประการคือ

หนึ่ง พรมเปอร์เซีย

สอง  ภาพวาดขนาดจิ๋ว

สาม  บทกวี

 

ย้อนมาดูบ้านเรา

ยังไม่เห็นกวีท่านใดที่มีผลงานอันยิ่งใหญ่ เป็นอมตะ

ได้รับการยอมรับมากต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน

 

ซ้ำร้ายบางคน เป็นกวีมีชื่อเสียงอยู่ดี ๆ ไม่ชอบ

อยากเป็นนักการเมืองมากกว่าเป็นกวี