สารปนเปื้อนจากแซลมอน

 

 

 

ผมเป็นคนชอบกินปลาแซลมอน

จำได้ว่าเมื่อยี่สิบกว่าปีก่อน เพื่อนพาไปกินปลาแซลมอนรมควัน เป็นครั้งแรก

ผมยังนึกสงสัยอยู่ในใจว่า ปลาอะไรหนอ เนื้อสีส้มอมชมพูแสนสวย

พอได้ชิมเนื้อปลาแล้วก็เริ่มติดใจในรสชาติ หาโอกาสกินปลาแซลมอนบ้าง

แต่ไม่บ่อยนัก เพราะตอนนั้นราคาปลาแซลมอนค่อนข้างแพง

มีโอกาสไปกินอาหารญี่ปุ่น อันดับแรกที่ต้องสั่งคือซาชิมิปลาแซลมอนจิ้มวาซาบิ

วันไหนเพื่อนพาไปร้านอาหารฝรั่ง ก็จะต้องสั่งปลาแซลมอนรมควัน

จนกลายเป็นอาหารจานโปรดไปเสียแล้ว

 

ผมชอบกินปลาแซลมอนเพราะเนื้อสีสวยไร้กลิ่นคาว

เวลาเคี้ยวก็รู้สึกได้ถึงความลื่นมัน ได้รสธรรมชาติแสนเอร็ดอร่อย

และต้องกินแบบไม่ปรุงแต่ง ถ้าเอาปลาไปนึ่งหรือทอด รสชาติก็สู้กินแบบดิบ ๆ ไม่ได้

 

ระยะหลัง มีการนำเนื้อปลาแซลมอนเข้ามาจำหน่ายในบ้านเรามากขึ้น

ราคาก็ไม่แพงเหมือนในอดีต

ซุปเปอร์มาร์เก็ตแทบทุกแห่งจะมีเนื้อปลาแซลมอนวางขาย

เคียงคู่กับเนื้อปลากะพง ปลาเก๋า ปลาจะละเม็ด

ในราคาไม่แตกต่างกัน

และดูเหมือนว่าราคาจะถูกกว่าเสียอีก

 

กล่าวคือเนื้อปลาแซลมอนที่เคยขายกันกิโลกรัมละ 700-800 บาท

บัดนี้เหลือเพียงกิโลกรัมละ 300-400 บาท

ขณะที่เนื้อปลาจะละเม็ดขนาดใหญ่ยังคงยืนราคาอยู่ที่กิโลกรัมละ 400-500 บาทขึ้นไป

ผู้คนเลยนิยมกินปลาแซลมอนกันมากขึ้น

 

ปลาแซลมอนส่วนใหญ่นำเข้าจากประเทศทางยุโรป

โดยเฉพาะของมีคุณภาพน่าจะมาจากประเทศนอร์เวย์

ตอนแรกเข้าใจว่า ปลาแซลแมนที่กินมาจากธรรมชาติ

แบบที่ต้องว่ายน้ำข้ามทะเลหลายพันไมล์เพื่อขึ้นมาวางไข่ออกลูกหลานที่ต้นลำธาร

และเข้าใจว่า ปลาแซลมอนที่เรากินคงต้องเป็นปลาที่พลานามัยแข็งแรงแน่

อุดมไปด้วยกรดไขมันโอเมกา-3  มีคุณสมบัติในการช่วยป้องกันโรคหัวใจ

 

แต่ล่าสุดเพิ่งเข้าใจว่า ปลาแซลมอนที่เรากิน เกือบทั้งหมด

เป็นปลาจากฟาร์มเลี้ยง ไม่ได้ว่ายข้ามน้ำข้ามทะเลอะไร

ส่วนปลาแซลมอนที่จับได้ตามธรรมชาติ ราคาแพงมาก

และยังไม่แน่ใจว่า บางยี่ห้อจับมาจากธรรมชาติจริงไหม

ปลาแซลมอนที่เรากินก็คงไม่ต่างจากกุ้งกุลาดำในฟาร์มเลี้ยง

ที่เราส่งไปขายเมืองนอกจนติดอันดับโลก

คือถูกเลี้ยงในสถานที่คับแคบ

ให้เติบโตมาด้วยการใช้สารเคมีและอัดยาเยอะ ๆ

 

ปลาแซลมอนที่ส่งมาขายบ้านเรา

ส่วนใหญ่มาจากฟาร์มเลี้ยงปลาในยุโรป

ปลาแซลมอนเหล่านี้อุดมไปด้วยเชื้อโรค

จากการเลี้ยงในสภาพแออัด

ทำให้ปลามีสภาพอ่อนแอมากกว่าปลาตามธรรมชาติ

เจ้าของฟาร์มจึงต้องใส่สารเคมีและยาปฏิชีวนะลงในบ่อปลา

เพื่อกำจัดแมลงรบกวนและเชื้อโรคหลายอย่าง

 

นักวิทยาศาสตร์ได้พบว่า ปลาแซลมอนเป็นหนึ่งในเนื้อที่มีสารพิษตกค้างมากที่สุด

Jerome Ruzzin นักพิษวิทยาชาวนอร์เวย์ ได้เปิดเผยว่า

จากการศึกษาอาหารหลายชนิดในนอร์เวย์

ได้พบว่า ปลาแซลมอนปนเปื้อนสารพิษสูงกว่าอาหารชนิดอื่นถึง 5 เท่า

เขาไปสำรวจตัวอย่างฟาร์มเลี้ยงปลาแซลมอนตามอ่าวเล็ก ๆ

ตามชายฝั่งทะเลหรือ ฟยอร์ดของนอร์เวย์

ได้พบว่า ฟาร์มบางแห่งมีระดับความลึกหลายสิบเมตร มีปลานับแสนตัวว่ายแออัด

และ เมื่อเก็บตัวอย่างน้ำมาทดสอบ ปรากฎว่า

เต็มไปด้วยสิ่งตกค้าง สิ่งเจือปนมากมาย จากแบคทีเรีย ยาปฏิชีวนะ และสารพิษต่าง ๆ

ขณะที่ในสหรัฐอเมริกา นักวิจัยพบว่า

ฟาร์มปลาแซลมอนจากแถบทางมหาสมุทรแอตแลนติกหลายแห่ง

ที่ขายในสหรัฐอเมริกาและอังกฤษ

ปนเปื้อนด้วยสารตกค้าง polychlorinated biphenyl (PCB)

สารเคมีชนิดนี้เป็นสารที่อาจก่อให้เกิดมะเร็งได้ และเป็นพิษต่อระบบประสาท

 

ขณะเดียวกัน ปลาแซลมอนในธรรมชาติมีเนื้อเป็นสีชมพู

เพราะมันกินพวกกุ้งตัวเล็ก ๆ และพืชทะเล

ปลาแซลมอนในฟาร์มก็มีเนื้อสีชมพูน่ากินเช่นกัน

แต่เป็นเพราะมันกินอาหารปลาที่มีสารให้สีจำพวก astaxanthin และ canthaxanthin ชนิดเข้มข้น

ซึ่งหากมนุษย์ได้รับสารเหล่านี้มากเกินไป อาจจะมีผลต่อระบบประสาทตา

 

นอกจากนี้ เนื้อของปลาแซลมอนที่ไม่ค่อยได้ออกกำลังยังอุดมไปด้วยกรดไขมันอิ่มตัว

ซึ่งมีผลต่อการอุดตันของเส้นเลือด แถมยังมีกรดไขมันโอเมกา-3

น้อยกว่าปลาแซลมอนในธรรมชาติถึง 3 เท่า

ดังนั้นหากบริโภคแซลมอนจากฟาร์มเหล่านี้มากเกินไป

ก็อาจส่งผลให้เกิดไขมันอุดตันของเส้นเลือดได้

 

ในสหรัฐอเมริกายังมีการวิจัยพบว่า

เนื้อปลาแซลมอนจากฟาร์มเลี้ยงมีสารก่อมะเร็งที่มาจากอาหารปลา

ในระดับที่สูงกว่าปลาแซลมอนจากธรรมชาติถึง 16 เท่า มากกว่าเนื้อวัว 4เท่า

ไม่นับรวมว่าปลาแซลมอนบางตัวมีพยาธิทะเลอาศัยอยู่ด้วย

 

ทุกวันนี้การเลี้ยงปลาแซลมอนกลายเป็นอุตสาหกรรมขนาดใหญ่

เพราะมีความต้องการที่สูงขึ้นทั่วโลก

 

เมื่อไทยส่งกุ้งกุลาดำตีตลาดยุโรป

ฝรั่งก็ส่งปลาแซลมอนมาเป็นบรรณาการบ้าง

 

ทั้งสองล้วนเป็นอาหารยอดฮิต และอุดมไปด้วยสารเคมีชนิดต่าง ๆ

 

หันหน้าไปทางใด ล้วนเจอแต่อาหารเป็นพิษทั้งสิ้น

คงต้องกระจายความเสี่ยงในการกินอาหาร

กินทุกอย่าง  กินอย่างหลากหลายชนิด

แต่กินพอประมาณ จะดีกว่าไหมหนอ